تفاوت دعوی خلع ید و تخلیه ید :
از دعاوی ملکی که در دادگاهها مطرح و طیف وسیعی را در بر می گیرد مربوط به دعوای خلع ید و تخلیه ید می باشد ابتدا بهتر است وجه تمایز این دو دعوا را از نظر حقوقی و قانونی در قالب مثال بررسی کنیم .
دعوای خلع ید :
فرض کنید شخصی آپارتمان شما را بدون هیچگونه رابطه قرارداری و بدون رضایت و اطلاع شما در تصرف داشته و در آن ساکن است و شما با وصف مراجعات مکرر به ایشان از تحویل و تخلیه آپارتمان امتناع می ورزد . در این مثال می گوییم متصرف غاصب است و باید ملک شما را تخلیه نماید . عنوان حقوقی و قانونی برای طرح چنین دعوایی خلع ید خواهد بود . البته برا ی پیروزی درچنین دعوایی در دادگاه ، داشتن سند مالکیت شرط می باشد . قابل ذکر است مالک ملک مشاعی هم می تواند علیه متصرف غیر قانونی دعوای خلع ید اقامه و تقاضای تخلیه ملک را داشته باشد .پس در دعوای خلع ید اولا" رابطه قراردادی بین مالک و متصرف وجود ندارد و ثانیا" مالک باید سند مالکیت داشته باشد تا بتواند در دعوای خلع ید نتیجه بگیرد .
دعوای تخلیه ید:
فرض کنید شما همان آپارتمان را با انعقاد قرارداد اجاره به مدت یک سال اجاره داده اید ولی مستاجر در پایان مدت قراداد از تخلیه ملک امتناع می ورزد .در این مثال به علت وجود رابطه قراردادی وعقد اجاره دیگر نمی توان تصرف مستاجر را غاصبانه دانست بلکه مستاجر از نظر قانونی امین می باشد و امین غاصب نیست . لذا در این حالت عنوان قانونی و حقوقی برای تخلیه مستاجر دعوای تخلیه ید خواهد بود .
